+ 258 Rome. Samen met Concordia, Eusebius en gezellen.
De soldaat Hippolytus bewaakte met Eusebius St. Laurentius van Rome in de gevangenis. Hij was zo onder de indruk van diens moed en innerlijke overtuiging dat hij zich met 19 anderen tot het christendom bekeerde en zich met zijn gehele huishouding liet dopen. Toen de martelaar op gruwelijke wijze om het leven was gebracht, was Hippolytus erbij om diens lichaam 's nachts op te halen en een eerbiedige begrafenis te geven, iets wat behoorde tot de manieren van de christenen en wat de Romeinse overheid juist ten strengste verbood. Ze werden opgepakt en voor keizer Valerianus gebracht. Deze liet een onderzoek instellen en gebood alle huisgenoten van Hippolytus die dezelfde godsdienst was toegedaan als hij, voor het gerecht te laten verschijnen. Vandaar dat ook zijn oude voedster, Concordia, zich onder de arrestanten bevond. Deze antwoordde met zoveel zelfverzekerdheid op de vragen van de keizer dat men haar zweepslagen toediende met twijgen die met lood waren verzwaard. Zij was de eerste die stierf voor het geloof. De legende vertelt dat Hippolytus zelfs gelukkig was, dat zij haar einde had gevonden in dienst van Christus. Vervolgens liet Valerianus 19 familieleden en Eusebius onthoofden. Hippolytus werd net zo lang achter de staart van een wild paard aangesleept dat hij aan zijn verwondingen bezweek. Op deze manier wilde de gouverneur van Valerianus de dood imiteren van de gelijknamige Griekse held. Hippolytus heeft een geweldige populariteit en verspreiding genoten in het westen. De stad Sankt Pölten ontstond in de 8e eeuw uit de naar hem genoemde abdij alhier.

Patr. van Delft, Hippolytushoef, Middelstum, stad en bisdom Sankt Pölten; van gevangenbewaarders, aangeroepen tegen lichamelijke kwalen; van paarden; Concordia is patrones van bakers en kindermeisjes.

Attr. sinds de 13e eeuw steevast afgebeeld als Romeins soldaat met lans, schild en palmtak; koord; te paard (marteling); soms terwijl hij gevierendeeld wordt; sleutels in hand; gevangenbewaarder; vlag, knuppel; hekel, gordel en koord; ketenen.

Icon. vanaf de 13e eeuw wordt in het westen bijna uitsluitend het soldatentype afgebeeld. Hij is jong en draagt de kleding van het Byzantijnse hof met een kruis. Bij zijn uitrusting hoort vaak en lans, schild of zwaard. Als martelaar met palmtak of andere martelwerktuigen afgebeeld. Ook zien we het martelaarschap op andere wijze symbolisch weergegeven: naakt, of met lendendoek, heeft een koord om zijn handen en kleine paardjes aan zijn voeten. Daarnaast zien we hem aan de staart van drie paarden voortgesleept of vierendeling door paarden. Scenes: St. Laurentius doopt hem en zijn gezellen, bewaakt Laurentius of begraaft hem, ontvangt van Justinus de communie, gevangenschap, martelaarschap.