H. Sebaldus van Nürnberg (gedachtenis)
Feest van 19 Augustus
+ ca 770 (?) Neurenberg.
Volgens een legendarische Vita uit de 14e of 15e eeuw was hij eerst kluizenaar in Vicenze, daarna benedictijn en tijdelijk een gezel van St. Willibaldus van Eichstatt en St. Winnibaldus van Heidenheim. Hij gaf alles op en was vaak op pelgrimstocht. Uiteindelijk vestigde hij zich als kluizenaar bij Neurenberg en predikte van hieruit. Tot zijn wonderen behoorde dat hij een blinde genas, een lege kruik met wijn vulde en iemand die het geloof van de heilige bespotte in de aarde liet zinken.
Waarschijnlijk was Sebaldus en Angelsaksisch missionaris, maar er is geen eensgezindheid wat betreft het land van herkomst. Zijn graf was al vroeg een bekende bedevaartsplaats. In Neurenberg ontstond boven zijn graf een kerkje, waarboven de St-Sebal werd gebouwd, alwaar het door de laat-gotische bronsgieter Vischer de Oude gemaakte grafmonument scenes uit Sebaldus'leven toont. In 1552 werden zijn relieken geplunderd. Heiligverklaard in 1425.
Patr. van Beieren en Neurenberg, aangeroepen tegen kou.
Attr. als kluizenaar; pelgrimskleding en staf; met Neurenberg op de achtergrond; predikend voor burgers en boeren; met 2 ossen aan zijn zijde (legende: toen hij stierf in een bos bij Neurenberg, werd zijn lichaam door 2 ossen naar de stad getrokken, ofschoon zij nog nooit een juk hadden gedragen); met ijspegels (hij gooide bij vrieskou ijspegels in een klein vuur dat terstond oplaaide); met een model van de Sebalduskerk; soms met restanten van militaire kleding; kroon; in het bos waar gelovigen naar hem komen luisteren; wapen van Denemarken en Frankrijk.
Icon. op stereotiepe wijze als pelgrim afgebeeld; gekleed in pelgrimsmantel en -hoed met aan de voorzijde opgeslagen klep die met pelgrimstekens (in het bijzonder met schelpen) omhoog wordt gehouden. Verder met pelgrimsstaf en vaak met rozenkrans. Individueel attribuut is een model van de kerk Sankt-Sebald of een snee brood. Scenes: geboren als zoon van de koning van Denemarken, verloving met de dochter van de koning van Frankrijk, hij verlaat zijn bruid, leidt het leven van een pelgrim en van een herder en ontmoet onderweg St. Willibaldus en St. Winnibaldus. Brood- en wijnwonder vindt plaats, preek in Vicenza, steekt de Donau over op zijn mantel, laat vuur oplaaien door er ijspegels in te gooien, koopt een vis, ogenwonder, de verloren os en de brandende vingers, dood en wonder waarbij ossen het lijk naar de voorbestemde plaats trekken, postume wonderen.