H. Columbanus van Iona (gedachtenis)

ca 521 Gartan - 9 juni 597 Iona.
Ier van koninklijke afkomst die in Moville en Clonard aan de Boyne bij St. Finnianus van Moville afstudeerde, in Schotland predikte en apostel van Schotland werd. Stichtte in Ierland kloosters in Derry, Durrow en Kells. Uit zijn studietijd herinnerde hij zich het mooie psalmenboek dat ze in Moville bewaarden. Hij keerde ernaar terug, liet zich 's nachts insluiten in de kloosterkerk, haalde een stiekem meegebrachte veer, inktpot en olielamp te voorschijn en begon het te kopieeren. De broeder echter die 's nachts de wacht had zag een lichtschijnsel in de kerk. Hij waarschuwde de abt en zo kwam de activiteit van Columbanus aan het licht. Hier was volgens de kloosterregel sprake van flagrante ongehoorzaamheid. Het ergste was dat hij geen tekenen van berouw vertoonde en dat voor een abt. De straf was dat het nieuwe boek voor het klooster opgeeist werd. Columbanus weigerde botweg en nam zijn toevlucht tot de koning, deze vond echter dat hij ongelijk had. Toen kort hierna een moordenaar zijn toevlucht zocht in het klooster van Columbanus en de soldaten van de koning zich niets van het asielrecht aantrokken en de boosdoener uit de kerk sleepten, was voor hem de maat vol. Hij begaf zich naar het paleis, beschuldigde ten aanhoren van alle aanwezigen de koning van hoogmoed en namens al zijn familieleden gaf hij te kennen dat ze hem niet meer als hun koning beschouwden: 'zij zullen mijn klachten aanhoren en u gewaperderhand mores komen leren.'
Dit leidde tot de slag bij Cul Dreimnhe, waar talloze doden vielen. Ondertussen stond Columbanus terzijde en bad voor een goede afloop. De andere abten van Ierland kwamen bijeen om te bespreken was ze moesten doen. Ze veroordeelden hem omdat hij oorlog had gepreekt in plaats van vrede en werd buiten de geloofsgemeenschap gestoten. Toen Columbanus hiervan hoorde, begaf hij zich in allerijl naar de abtenvergadering. Even daalde er een grote spanning neer over de heilige mannen, maar toen stond één van de eerbiedwaardigsten op, St. Brandaan van Birr, kwam op hem toe, omhelsde hem en sprak: 'Deze man is door God uitverkoren om een heel volk naar het eeuwig leven te geleiden'. Ieder beschouwde Brandaan als een man Gods en besefde dat hiermee de excommunicatie werd omgezet in een verbanning omwille van Christus. Alleen drong het nog niet door tot hemzelf. In de tijd hierna trok hij rustig van klooster naar klooster. Tenslotte kwam hij bij de abt Abban van Ierland. Wat hem het zwaarst op het hart lag was de vraag van hoeveel gesneuvelde strijders in de slag bij CulDreimnhe de ziel verloren was gegaan. Hij vreesde dat hij daar de oorzaak van was. Abban trok zich geruime tijd terug in gebed. Tenslotte kwam hij daaruit tevoorschijn met de verzekering dat geen van die mannen verloren was gegaan. Nu pas kon Columbanus aan de toekomst gaan denken. Hij begaf zich naar zijn biechtvader Molaise. Deze verbleef op het kloostereiland Inis-Myrry voor de westkust van Ierland. Molaise was kort en duidelijk: de straf van de abtenvergadering alsnog uitvoeren. Dit betekende dat hij in den vreemde net zoveel heidenen voor Christus moest winnen als er doden waren gevallen in de door hem ontketende slag. En - om te laten zien dat zijn berouw oprecht was - alle banden met zijn dierbare vaderland verbreken en er tijdens dit leven nooit meer terugkeren. Zo vertrok hij met 12 jonge monniken naar Schotland. Het grootste en beroemdste klooster dat deze centrale figuur voor het Keltisch christendom hier in 563 stichtte, was op het eiland Iona, waar later ca 800, het Book of Kells het licht zag. Iona heet ook Hy of Kill. De kerk van de abdij werd de begraafplaats van 48 Schotse, 8 Noorse en 4 Ierse koningen. De 'pelgrim voor Christus' wiens Vita St. Adamnanus van Iona heeft geschreven, is de beroemdste heilige van Schotland en Iona is het eiland van waaruit het christendom zich verspreidde  over Schotland en vervolgens N-W Europa. Het eiland wordt nu bewoond door de Iona Community. Het eiland trekt dagelijks pelgrims.

Patr. van dichters, aangeroepen tegen bliksem, brandgevaar, noodweer, onweer, ratten en muizen.

Attr. met 3 broden of met een mand met brood (als aalmoes vanwege hun genezende kracht).