Heilige Gertrudis, maagd
(gedachtenis)

Of Gertrudis van Eisleben genoemd.
6 januari 1256 Eisleben - 13 november 1302 Helfta.
Vanaf haar 5e jaar opgevoed in het cistercicënzerinnenklooster Helfta bij Eisleben. Gertrudis van Hackeborn was hier abdis en St. Mechthildis van Hackeborn was haar lerares. De laatste bracht haar het besef van mystieke ervaringen bij. Gertrudis werd abdis met een grote verering voor het Heilig Hart. Haar leven was vol bijzondere spirituele ervaringen, op 27 januari 1281, verscheen Jezus haar voor de eerste keer, waardoor de 'profetes van het innerlijk leven' eenvan de meest invloedrijke middeleeuwse mystici was. Ze ging een mystiek huwelijk met Christus aan en haar visioenen zijn beschreven in Legatus divinae pietatis (gezant van het goddelijk leven). De zeven grote gebeurtenissen van haar leven schreef ze op in Exercitia spiritualia (geestelijke oefeningen). De openbaringen van St. Mechtildis van Helfta werden door haar te boek gesteld in het Liber specialis gratiae (boek van bijzondere genade). Ze wordt vaak verward met Gertrudis van Hackeborn. Ofschoon nimmer officieel heiligverklaard, wordt ze vanaf 1738 genoemd in RK kalenders.
Patr. van Peru, Tarragona en West-Indië.
Attr. als abdis met staf, op haar borst een geopend hart waarin zich het kind Jezus bevindt; met haar hart als zetel voor het Jezuskind; hart in haar handen; op een vaan of spreukband de tekst 'in het hart van Gertrudis vindt u Mij'; met 7 ringen aan haar rechter hand; boek.

Icon. omdat zij pas in 1738 als heilige werd opgenomen, hebben het type en de voorstellingen zich pas na die tijd ontwikkeld. Afbeeldingen zijn met name terug te vinden in de Spaanse gebieden en in Zuid Duitsland. Op een 'vera effigies' uit 1709 zien we haar in cisterciënzerinnenhabijt met staf, het Jezuskind in haar hart. Bij een tweede type zien we haar ook in de dracht van haar orde maar dan met crucifix, soms boven een vlammend hart. Afgebeelde visioenen: stralen komen uit vlammend hart met Christusmonogram. Deze worden via een opengeslagen boek gerflecteerd naar haar hart met Jezus erin, dood. Zij wordt door Christus en Maria naar de hemel gedragen, drie-eenheid samen met St. Augustinus.