H. Urbanus I (gedachtenis)

Feest van 25 Mei

Rome - 230 Rome
In 222 gekozen tot opvolger van paus St. Calixtus I. Tijdens zijn pontificaat duurde het schisma van Hippolytus voort. De volgende legende is over hem bekend; hij doopte de echtgenoot van St. Caecilia van Rome St. Valerianus en begroef Caecilia. Soms wordt hij verward met een bisschop Urbanus die de marteldood stierf onder Diocletianus. Toen hij afgodsbeelden omverwierp,m verpletterden deze 22 offerpriesters. Zijn eigen beeld werd vroeger onder water gedompeld om door een regen mislukkende oogst te voorkomen. Opvallend is dat deze onderdompeling zowel gold om van Urbanus regen te krijgen, als om hem te straffen voor te veel regen. Op Urbanstag worden in Duitsland processies gehouden door de wijnstreken aangezien omstreeks zijn feestdag de druiven beginnen te groeien. "Hat Urbanstag schon Sonnenschein, verspricht es viel und guten Wein". Hij werd opgevolgd door paus Pontianus.

Patr. van wijnbouwers en kuipers, aangeroepen tegen dronkenschap, jicht, tegen bliksem, voor regen, tegen storm en vorst; patroon van wijn en dus vooral vereerd in wijnstreken, van wijngaarden.

Attr. als paus met druiventros in de hand of op een boek; wijnstok; met een zwaard.

Icon. voor het eerst in Italie afgebeeld. Eerst bloothoofds, later ook in pontificalien met boek. Later vooral in Duitsland in pontificalien met tiara, kruisstaf en boek. Attributen, die typerend zijn voor het Duitse taalgebied zijn duif en de wijnstok. Scenes: doop van Valerianus, gevangenneming met zijn priesters en diakens, ze moeten verschijnen voor Almachius, foltering, doop van de gevangenbewaarder Anolius. Anolius' marteldood, slaat afgodsbeelden kapot die 22 offerpriesters verpletteren, onthoofding samen met zijn gezellen. Daarnaast komt hij ook nog voor in scenes uit het leven van Caecilia.